Zgnilizna Twardzikowa - ochrona rzepaku i zapobieganie chorobie

Rzepak jest jedną z najważniejszych roślin oleistych uprawianych na świecie. W okresie kwitnienia rzepaku zmagamy się z groźną chorobą grzybową, zgnilizną twardzikową (Sclerotinia sclerotiorum), która może powodować znaczne straty w plonach, sięgające nawet 60% jego wielkości. W najnowszym #8 odcinku serii filmów Mój RZEPAK przyjrzymy się biologii tej choroby oraz sposobom jej zapobiegania i zwalczania.

# jaka jest biologia zgnilizny twardzikowej w rzepaku?

# jak zapobiegać chorobie?

# jak zwalczać grzyby powodujące zgniliznę?

OGLĄDAJ odcinek #8 serii Mój RZEPAK

Biologia zgnilizny twardzikowej

Zgnilizna twardzikowa jest powodowana przez grzyba Sclerotinia sclerotiorum, który występuje w glebie w postaci zarodników workowych. Choroba rozwija się głównie w okresie kwitnienia i opadania płatków, ale może być obecna już wcześniej. Grzyb wnika do rośliny poprzez pęknięcia na łodygach, powodowane mrozami, przymrozkami, i atakami szkodników. Objawy zgnilizny twardzikowej obejmują wilgotne, brunatniejące plamy, które stopniowo przekształcają się w watowaty jasny, biały lub szary nalot. W miejscach porażenia można również zauważyć sklerocja - miejsca, gdzie zarodniki grzyba bytują.

Zapobieganie zgniliznie twardzikowej

Zapobieganie jest kluczowe w walce z zgnilizną twardzikową. Oto kilka sposobów na ograniczenie ryzyka wystąpienia tej choroby:

1. Płodozmian: Uprawianie co najmniej 3-5 różnych roślin w cyklu zmniejsza ilość przetrwalników Sclerotini w glebie.
2. Stosowanie preparatów z Trichoderma: Grzyby z rodzaju Trichoderma wykorzystują przetrwalniki Sclerotini jako pożywkę i ograniczają ich występowanie w glebie.
3. Stosowanie środków mikrobakteryjnych: Takie środki rozkładają resztki pożniwne, działając na tej samej zasadzie, co grzyby z rodzaju Trichoderma.
4. Przyoranie resztek pożniwnych rzepaku: Przyoranie resztek pożniwnych lub głębokie wymieszanie ich podczas uprawy bezorkowej pomaga ograniczyć rozwój choroby.

Zwalczanie zgnilizny twardzikowej

Mimo że zapobieganie jest ważne, trudno jest całkowicie uniknąć zgnilizny twardzikowej. W takim przypadku konieczne jest zwalczanie choroby za pomocą odpowiednich środków chemicznych. Niestety, rynek substancji aktywnych do zwalczania zgnilizny twardzikowej kurczy się, więc wybór jest ograniczony.

Substancje aktywne do zwalczania zgnilizny twardzikowej

1. Strobiluryny: Strobiluryny są jedną z grup substancji aktywnych stosowanych do zwalczania zgnilizny twardzikowej. Mimo że ich skuteczność może być ograniczona, nadal są stosowane w niektórych preparatach.
2. Triazole: Triazole to kolejna grupa substancji aktywnych używanych do zwalczania zgnilizny twardzikowej. Zabiegi z użyciem triazoli powinny być wykonywane w momencie opadania pierwszych płatków, aby zabezpieczyć całą powierzchnię pola. Wcześniejsze zabiegi z użyciem triazoli mogą również pomóc chronić rzepak przed wnikaniem grzyba.
3. Boskalid: Jest to substancja aktywna z innej grupy, dostępna w kilku preparatach na rynku. Stosowanie boskalidu może być dodatkową opcją w walce z zgnilizną twardzikową.

Ważne zasady zwalczania zgnilizny twardzikowej

Mieszanie substancji aktywnych: Aby zwiększyć skuteczność zabiegu, warto mieszać różne substancje aktywne. Ważne jest jednak, aby nie powtarzać tych samych substancji z pierwszego zabiegu wiosennego.

Odpowiedni termin zabiegu: Ważne jest, aby zabieg był wykonywany we właściwym czasie. W przypadku zgnilizny twardzikowej, optymalny moment to opadanie pierwszych płatków rzepaku. Wcześniejsze zabiegi mogą być stosowane na etapie ruszenia wegetacji, aby zapewnić długotrwałą ochronę przed chorobą.

Zapobieganie, a nie leczenie: W przypadku zgnilizny twardzikowej, kluczowe jest zapobieganie, a nie leczenie. Jeśli pojawią się pierwsze objawy choroby, zazwyczaj jest już za późno na skuteczne zwalczanie. Dlatego ważne jest, aby monitorować plantacje rzepaku i podejmować działania prewencyjne.

Podsumowując, zgnilizna twardzikowa jest groźną chorobą grzybową rzepaku, która może prowadzić do znaczących strat w plonach. Zapobieganie tej chorobie jest kluczowe, ale w razie potrzeby można zastosować zabiegi chemiczne, aby ją zwalczyć. Monitorowanie plantacji, stosowanie odpowiednich substancji aktywnych i przestrzeganie zasad agrotechniki to klucz do sukcesu w uprawie rzepaku.

Agrotechnika w uprawie rzepaku przeciwdziałająca zgniliźnie

Oprócz stosowania odpowiednich środków ochrony roślin, istnieją inne praktyki agrotechniczne, które pomagają zapobiegać zgniliznie twardzikowej. Oto kilka z nich:

Płodozmian: Ważnym elementem zapobiegania zgniliznie twardzikowej jest stosowanie płodozmianu składającego się z co najmniej trzech, czterech, a nawet pięciu różnych roślin. Dzięki temu ogranicza się ilość przetrwalników Sclerotini w glebie.

Zwalczanie chowaczy: Chowacze są jednym z czynników, które mogą sprzyjać rozwojowi zgnilizny twardzikowej, ponieważ uszkadzają łodygi rzepaku, przez co grzyb może wniknąć do rośliny. Dlatego istotne jest zwalczanie tych szkodników w odpowiednim czasie.

Przyoranie resztek pożniwnych: Przyoranie resztek pożniwnych rzepaku lub ich głębokie wymieszanie podczas uprawy bezorkowej może również pomóc ograniczyć ilość przetrwalników Sclerotini w glebie.

Stosowanie środków biologicznych: Używanie preparatów zawierających grzyby z rodzaju trichoderma oraz mikrobakterie może pomóc w ograniczeniu ilości przetrwalników Sclerotini w glebie. Grzyby te wykorzystują przetrwalniki Sclerotini jako pożywkę, ograniczając ich występowanie.

Monitoring: Regularne monitorowanie plantacji rzepaku pozwala na szybsze wykrycie objawów zgnilizny twardzikowej i podjęcie odpowiednich środków zaradczych.