Kiedy kosić kukurydzę na kiszonkę?

W ostatnich sezonach przełom sierpnia i września w Polsce jest czasem, w którym duża część rolników zaczyna planować zbiór kukurydzy na kiszonkę. Jak co roku, także i teraz pojawiały się wątpliwości dotyczące prawidłowego określenia terminu zbioru. Wciąż duża grupa rolników ma spore problemy z prawidłowym wyznaczeniem terminu zbioru, a należy pamiętać, że jest to najważniejszy etap w przygotowaniu dobrej jakościowo kiszonki z kukurydzy. W wyniku nieprawidłowego określenia terminu zbioru narażamy się na szereg niekorzystnych następstw. Kukurydza nie może być skoszona za wcześnie jak też zbyt późno. W przypadku zbioru zbyt wczesnego mamy do czynienia między innymi z dużym odciekiem soków z ubijanej masy oraz niedostateczną zawartością skrobi w kiszonce. Należy pamiętać, że skrobia jest najbardziej skoncentrowanym i szybko dostępnym źródłem energii dla bydła więc jej zawartość powinna być odpowiednio wysoka. Kukurydza zebrana zbyt wcześnie jest przez to mniej energetyczna.

Nie mniejsze (jeśli nie większe) problemy mogą wystąpić w przypadku zbioru zbyt późnego. W takiej sytuacji zyskujemy na zawartości skrobi, jednak narażamy się na wystąpienie poważnych problemów z przygotowaniem kiszonki. Aby zapewnić prawidłowe warunki zakiszania należy doprowadzić w silosie do warunków beztlenowych. Uzyskujemy to dzięki prawidłowemu ugniataniu. Zbyt sucha kukurydza ugniata się bardzo ciężko. Nieusunięcie tlenu z sieczki może skutkować grzaniem się i psuciem kiszonki. Prawidłowe przygotowanie kiszonki wymaga również dobrego pocięcia roślin oraz odpowiedniego rozdrobnienia ziarniaków co jest trudniejsze w przypadku opóźnionego zbioru. Zbyt duże frakcje są niechętnie pobierane przez bydło. Należy pamiętać, że skrobia jest tylko jednym ze źródeł energii w kiszonce z kukurydzy. Krowa jako przeżuwacz potrzebuje drugiego źródła energii, czyli strawnego włókna. Kukurydza jest bardzo dobrym jego źródłem. Opóźniając zbiór wpływamy na spadek strawności części wegetatywnych roślin kukurydzy, czyli łodyg i liści.

Z powyższego wiadomo jakie problemy mogą wystąpić przy nieprawidłowym terminie zbioru. Jak zatem wyznaczyć termin optymalny? Kukurydza powinna być koszona, gdy zawartość suchej masy zawiera się w przedziale 30-35 %. Jest to kompromis między zawartością skrobi, a zachowaniem wysokiej strawności części wegetatywnych. Jednym ze sposobów na sprawdzenie zawartości suchej masy jest jej pomiar przez suszenie sieczki. Niestety, nie każdy dysponuje urządzeniami do takiego pomiaru. Kolejną metodą, trochę mniej dokładną, ale dostępną dla każdego i nie wymagającą specjalnych urządzeń jest obserwacja linii mlecznej na ziarniakach. Za początek dojrzałości kiszonkowej przyjmuje się stan, w którym linia mleczna znajduje się na wysokości 2/3 ziarniaka, natomiast skrobia szklista nie przekracza połowy wysokości. Przedstawia to poniższy rysunek. Ustalając termin koszenia pamiętajmy również, że podczas ciepłych słonecznych dni zawartość suchej masy kukurydzy może wzrastać o około 0,5 % a w skrajnych przypadkach nawet o 1 – 1,5 % na dobę.

       Warunki pogodowe w obecnym sezonie, w większości kraju, niestety odbiegały od optymalnych dlatego coraz większą wagę w temacie przygotowania kiszonki z kukurydzy stanowi wybór odpowiedniej odmiany. Odmiany kiszonkowe różnią się od swoich ziarnowych kuzynów pod wieloma względami. Kluczowym parametrem takich odmian jest wysoki i stabilny plon suchej masy, który pozwala zapewnić bazę paszy objętościowej dla stada. Powinny one także spełniać kryteria jakościowe, takie jak odpowiednia strawność włókna i wysoka zawartość skrobi. Korzystny jest również „Stay Green”, czyli cecha, dzięki której rośliny dłużej zachowują zieloność. Okres zbioru staje się bardziej elastyczny, roślina dłużej akumuluje składniki pokarmowe, wolnej traci wodę i zachowuje strawność. Kolejny rok z rzędu mamy sytuację, gdzie ze względy na brak zapasu w bazie paszowej dopiero co zebrane i zakiszone silosy zmuszeni jesteśmy otwierać tuż po ustabilizowaniu się kiszonek.  Wybrana do uprawy, dobra odmiana, będzie spełniała wszystkie wyżej wymienione kryteria. Takimi odmianami są na pewno te sygnowane znakiem Silobreed z hodowli Lidea.

SPRAWDŹ CAŁY KATALOG ODMIAN KUKURYDZY LIDEA