Najważniejsze choroby rzepaku
W pierwszej dekadzie lipca rzepak jest na ostatniej prostej przed zbiorem. Jest to doskonały okres, aby sprawdzić jak zachowują się odmiany pod kątem odporności na najważniejsze patogeny i choroby grzybowe.
Warto nadmienić, że plantacja LIDEA znajdująca się w Kórniku pod Poznaniem nie jest chroniona preparatami fungicydowymi, stanowi więc doskonały poligon do obserwacji zróżnicowanego porażenia odmian chorobami grzybowymi. Na podstawie naszych doświadczeń omówimy najważniejsze choroby rzepaku, którymi są m.in. zgnilizna twardzikowa oraz czerń krzyżowych. W znacznie mniejszym stopniu obserwujemy porażenie Phomą, czyli suchą zgnilizną kapustnych. Symptomy wspomnianych wyżej chorób rzepaku zostały omówione na filmie.
ZGNILIZNA TWARDZIKOWA
Chorobą, która powoduje duże straty gospodarcze w rzepaku jest sclerotinia, czyli zgnilizna twardzikowa. Symptomy tej choroby widoczne są na łodygach w postaci białego kożuchowatego nalotu. Ochrona rzepaku przeciwko sclerotinii jest obowiązkowa i jest ona przeprowadzana w początku kwitnienia rzepaku. Skuteczność zabiegu łatwo jest ocenić w fazie, w której znajduje się rzepak w pierwszej dekadzie lipca. Aby zredukować koszty związane z ochroną rzepaku przed zgnilizną twardzikową EURALIS prowadzi intensywne prace hodowlane mające na celu wyhodowanie odmian odpornych na zgniliznę twardzikową. W portfolio Lidea posiadamy Lid Invicto, Lid Caliento i Lid Amoroso odmiany rzepaku o małej wrażliwości na zgniliznę twardzikową (Sclerotinia).
SUCHA ZGNILIZNA KAPUSTNYCH
Chorobą, która do niedawna powodowała największe straty w rzepaku była Phoma, czyli sucha zgnilizna kapustnych, jednak pojawienie się genu RLM7 oraz innych genów odporności znacznie zmniejszyła szkodliwość tej choroby na plonowanie rzepaku. Weryfikację odmian pod kątem odporności na suchą zgniliznę kapustnych przeprowadzamy w początkowej fazie dojrzałości, czyli w tej, w której rzepak aktualnie się znajduje. W naszym portfolio na szczególną uwagę zasługują Lid Tebo i Lid Invicto - odmiany o bardzo dużej tolerancji na Phome. Aby sprawdzić, czy odmiany są odporne wystarczy przeciąć roślinę na wysokości szyjki korzeniowej. Odmiany zdrowe – czyli odporne na suchą zgniliznę kapustnych – nie posiadają nekroz na obwodzie szyjki korzeniowej. Zdrowa szyjka korzeniowa oraz korzeń umożliwiają roślinie lepsze odżywienie i wykształcenie wyższej masy tysiąca nasion. Symptomy porażenia Phomą obserwujemy na przekrojach szyjek korzeniowych. Nekroza rozpoczyna się od zewnątrz i postępuje w głąb tkanki miękiszu łodygi. W skrajnych przypadkach nekroza pędu jest całkowita i powoduje odcięcie łuszczyn od wody i składników pokarmowych, a więc znaczną redukcję plonu.
CZERŃ KRZYŻOWYCH
Kolejną chorobą rzepaku która występuje w bieżącym sezonie w dużym nasileniu jest czerń krzyżowych. Poraża ona liście, a także łuszczyny dojrzewających roślin. Szczególnie mało wrażliwe na grzyby z rodzaju Alternaria (sprawców czerni krzyżowych) są min. odmiany Lid Amoroso, Lid Invicto, Lid Caliento. Ochronę przeciw czerni krzyżowych przeprowadzamy łącznie z zabiegiem przeciwko sclerotinii, a o skuteczności tego zabiegu w dużej mierze decyduje przebieg pogody. Znaczne porażenie łuszczyn czernią krzyżowych powoduje zmniejszenie powierzchni asymilacyjnej, a w ostateczności obumieranie całych łuszczyn.
WERTICILIOZA
Chorobą występującą na ostatnim etapie rozwoju rzepaku jest werticilioza. W przypadku tej choroby należy pamiętać, że nie ma skutecznie ją zwalczających fungicydów, a więc jedynym zabezpieczeniem jest odporność genetyczna. Z tego powodu warto wybierać odmiany o zwiększonej odporności na verticillium, takie jak Lid Caliento i Lid Tebo.
CYLINDROSPORIOZA
Wraz ze zmianami klimatycznymi – łagodniejsze zimy i nadmiar opadów zimą – coraz większe znaczenie zaczyna mieć stosunkowo mało znana choroba o nazwie cylindrosporioza rzepaku. Cylindrosporioza jest trudna do wykrycia jesienią, ponieważ jej objawy są zazwyczaj utajone. Najcześciej pierwsze widoczne objawy choroby pojawiają się na roślinach dopiero w okresie początku dojrzewania. Jej charakterystyczne symptomy do biały nalot na łodygach przechodzący stopniowo w brunatne plamy z czarnym pierścieniem na obwodzie, zaś liście ulegają deformacji i obumierają, dlatego istotny jest wybór odmian o podwyższonej odporności na sprawców powodujących cylindrosporiozę, w ofercie Lidea możemy znaleźć taką odmian jak Lid Invicto, który ma wyższą odporność na patogen.
