Uprawa kukurydzy w Polsce

Uprawa kukurydzy w polsce

1. WYMAGANIA GLEBOWE I KLIMATYCZNE, PRZEDPLON DLA KUKURYDZY

Decydując się na uprawę kukurydzy, należy odpowiednio dobrać wczesność mieszańców (FAO), dostosowaną do położenia geograficzno-klimatycznego stanowiska oraz kierunku użytkowania.

Uprawa kukurydzy możliwa na każdym stanowisku glebowym. Niemniej jednak na stanowiskach bardzo ciężkich oraz glebach lżejszych mogą pojawiać się trudności, na co musimy być przygotowani. Roślina jest bardzo tolerancyjna na przedplon, dobrze znosi monokulturę, jednak zaleca się uprawiać po roślinach dobrze użyźniających glebę, np. strączkowych, motylkowych, okopowych po oborniku. Kukurydza nadaje się do uprawy na terenie całego kraju, idealny dobór wczesności odmiany do regiony = satysfakcjonujący plon ziarna czy kiszonki.

2. UPRAWA PRZEDSIEWNA KUKURYDZY

Przy siewie kukurydzy, należy skupić się na starannym przygotowaniu gleby, jest to najważniejszy zabieg warunkujący uzyskanie wysokich plonów. Zabiegi wiosenne należy ograniczyć do minimum, orkę zaleca się wykonać przed zimą, gdyż młode siewki kukurydzy są wrażliwe na osiadanie gleby. Głębokość siewu nasion kukurydzy uzależniona jest od rodzaju gleby, średnio wynosi 4-6 cm (czym stanowisko słabsze, tym większa głębokość), nie należy natomiast siać głębiej niż 8 cm.

3. Termin siewu kukurydzy

Przy uprawie kukurydzy na plonowanie oraz rozwój roślin, prócz doboru odmiany kukurydzy silnie wpływa siew, który należy wykonać w miarę możliwości jak najwcześniej. Musimy pamiętać, iż o terminie siewu nasion decyduje temperatura gleby, a nie temperatura powietrza! Optymalny średni termin siewu w Polsce to druga i trzecia dekada kwietnia.

Dla stabilnych wschodów oraz prawidłowego rozwoju we wczesnych fazach rozwojowych kukurydza potrzebuje ogrzanej gleby do ok. 10°C. Należy liczyć się z faktem, że gleba nagrzewa się nierównomiernie – decyduje o tym zawartość substancji organicznej jak i klasa gleby. Stanowiska lekkie posiadają mniej materii organicznej względem gleb ciężkich.

4. WYMAGANIA POKarmowe KUKURYDZY

Kukurydza należy do roślin o dużym zapotrzebowaniu na składniki pokarmowe, każde ograniczenie w dostarczaniu składników pokarmowych przyczynia się do zminimalizowania plonu. Prawidłowe nawożenie w uprawie kukurydzy polega przede wszystkim na kontroli działania azotu (najważniejszy składnik plonotwórczy). Przystępując do nawożenia kukurydzy powinniśmy znać odczyn gleby, gdyż wapnowanie powinno być zastosowane w pierwszej kolejności, a później zabiegi nawozowe. Odczyn gleby w uprawie kukurydzy powinien wynosić 5,5-7,0. Taki odczyn ułatwia dostęp składnikom pokarmowym, tworząc silny system korzeniowy oraz zwiększając odporność na suszę. Kiedy po chłodnej wiośnie występuje susza, należy zastosować nawożenie startowe - azot i fosfor. Polska jest krajem, w którym często występuje susza, przez co gleba jest uboga w wodę. Podnoszenie zawartości próchnicy w glebie przyczynia się do gromadzenia wody. Opady w okresie wegetacji kukurydzy od kwietnia do maja oraz ilości wody, są podstawowym elementem decydującym o wysokości plonowania, silniej działającym niż sumy lub średnie temperatury w tym okresie.

5. nawożenie

a) FOSFOR I POTAS

Kukurydza jest rośliną o bardzo wysokich wymaganiach pokarmowych, szczególnie względem potasu, którego roślina pobiera najwięcej. Fosfor dobrze wpływa na rozwój kukurydzy w początkowych stadiach oraz w fazie kwitnienia, natomiast potas ważny jest podczas całego okresu wegetacyjnego, kontrolując gospodarkę wodną rośliny.

Maksymalne pobieranie głównych składników pokarmowych jest wysoce zróżnicowane i przypada na fazy:

Potas – 7-8 tydzień po wschodach

Fosfor – 9-11 tydzień po wschodach

Azot – 7-9 tydzień po wschodach

Przykładowo przy średnim rocznym plonie ziarna na poziomie 7,5 t∙ha-1 w bilansie potrzeb pokarmowych kukurydzy uprawianej w monokulturze należy, więc uwzględnić około 7-10 kg P2O5 oraz 50-60 kg K2O∙ha-1. Dawka nawozowa tych składników przy średniej zasobności, po uwzględnieniu dopływu z resztek roślinnych wynosiłaby 60 kg P2O5∙ha-1 i 100 kg K2O∙ha-1.

b) AZOT

Trzy etapy nawożenia azotem:

1. wyznaczenie dawki azotu
2. ustalenie terminu stosowania
3. dobór nawozu

Wybór nawozu azotowego wymaga rozważenia kilku opcji optymalizujących wykorzystanie przez roślinę azotu, a mianowicie:

·       uzupełnieni rezerw P i K -> nawozy NPK

·       nawożenie startowe -> nawozy NP, NPKK

·       stanowiska zasobne w P i K -> saletrzaki, saletra amonowa, RSM

·       nawożenie pogłówne -> saletra amonowa, saletra wapniowa, saletra wapniowo-amonowa, RSM (opcja węże rozlewowe)

Kukurydza na nawożenie azotem bardzo dobrze reaguje w latach wilgotnych, natomiast ujemnie przy zastosowaniu dużych dawek w latach suchych. Ujemna reakcja jest tym większa, im mniejsze pobieranie potasu i fosforu.

Jednostkowe pobieranie składników pokarmowych z plonem kukurydzy

c) NAWOŻENIE ORGANICZNE

Kukurydza podczas rozwoju efektywnie wykorzystuje składniki zawarte w oborniku czy gnojowicy. Należy pamiętać o głównym okresie zapotrzebowania na fosfor i azot, którym są miesiące letnie. Wartość nawozową składników mineralnych w nawozie organicznym w roku aplikowania określa się stosując tzw. równoważnik nawozowy. Współczynniki nawozowe umożliwiają wyliczenie całkowitej ogólnej ilości danego składnika na formę, która jest wykorzystywana przez rośliny.

d) NAWOŻENIE MAGNEZEM I SIARKĄ

Decydując się na uprawę kukurydzy należy zwrócić uwagę na glebę, aby charakteryzowała się średnią zasobnością w przyswajalny magnez. Niedobór owych pierwiastków mogą mocno przyczynić się do spowolnionego rozwoju roślin. Przy braku nawożenia organicznego i naturalnego zalecane jest stosowanie siarki i magnezu w wysokości 25-75% potrzeb pokarmowych.

5. PROFILaktyczne stosowanie mikroelementów kukurydzy

Pięć najważniejszych mikroelementów w uprawie kukurydzy.

1. Cynk
2. Bor
3. Miedź
4. Mangan
5. Molibden

W uprawie kukurydzy najważniejszym mikroelementem jest cynk, który identycznie jak fosfor, wpływa w początkowej fazie rozwoju na szybki rozwój systemu korzeniowego, a później na procesy enzymatyczne i syntezę białek, przez co wyraźnie zwiększa się efektywność nawożenia NPK.

6. ochrona herbicydowa kukurydzy

Kukurydza jest gatunkiem intensywnej uprawy, natomiast jeżeli chodzi o ochronę herbicydową to nie potrzebuje zbyt wielu zabiegów. Wyróżniamy dwa terminy w ochronie kukurydzy: nalistny oraz doglebowy. Decydując się na zabieg herbicydowy musimy znać zachwaszczenie plantacji, gatunkowe i ilościowe, aby odpowiednio dobrać preparat/preparaty. 'Najbezpieczniejsze' zastosowanie herbicydów dla roślin kukurydzy, to termin 2/3 dni przed wschodami. W zwalczaniu chwastów powschodowo (nalistnie) ochrona jest trudniejsza, gdyż występują uciążliwe chwasty: ostrożeń, rdesty, perz czy powój. Zalecane jest stosowanie dawek dzielonych w niepodległych terminach, ponieważ badania wykazały, że wtedy kukurydza najlepiej plonuje.

7. szkodniki kukurydzy

Uprawa kukurydzy na bieżąco się rozrasta, a wraz z tym zwiększa się występowanie szkodników. Brak ochrony roślin przed szkodnikami może skutkować likwidacją plantacji (szczególnie w warunkach dobrego ich rozwoju).

Najważniejsze szkodniki występujące podczas uprawy kukurydzy :

• drutowce
• rolnice
• pędraki
• omacnica prosowianka
• stonka kukurydziana

W celu ograniczenia występowania powyższych szkodników do minimum, najważniejszą rolę odgrywa prawidłowy płodozmian!

8. choroby kukurydzy

Wszystkie choroby, zwłaszcza te występujące w dużym nasileniu, mogą negatywnie wpłynąć na obniżenie plonów oraz pogorszenie jakości ziarna. W walce z chorobami kukurydzy w pierwszej kolejności powinniśmy skupić się na zaprawie nasiennej oraz metodach agrotechnicznych, a ostatecznie skorzystać ze środków ochrony roślin.

Uprawa kukurydzy - najgroźniejsze choroby:

• zgnilizna korzeni i zgorzel podstawy łodygi
• fuzarioza kolb kukurydzy
• żółta plamistość liści kukurydzy
• głownia kukurydzy
• głownia pyląca kukurydzy
• drobna plamistość liści kukurydzy

Poznaj szczegółowo wszystkie choroby kukurydzy klikając tutaj!

9. zbiór kukurydzy na ziarno

W przypadku kukurydzy uprawianej na ziarno, zbiór jest możliwy do przeprowadzenia po osiągnięciu przez ziarno dojrzałości fizjologicznej. Dojrzałość fizjologiczna odpowiada wilgotności ziarna w granicach 40-38% i przejawia się pojawieniem tzw. ,,czarnego punktu" przy zarodku - u nasady ziarniaka. Osiągnięcie przez ziarno dojrzałości fizjologicznej wyznacza jedynie początek terminu, kiedy zbiór kukurydzy na ziarno jest możliwy.

10. zbiór kukurydzy na kiszonkę

W zależności od tego jaką paszę chcemy uzyskać i dla jakich zwierząt, powinniśmy zachować właściwy termin zbioru kukurydzy, gdyż wpływa on istotnie na jakość pozyskanej paszy. Termin zbioru związany jest z fazą rozwojową rośliny. Przy zbiorze kukurydzy na kiszonkę z całych roślin powinniśmy wykonać w dojrzałości woskowej ziarna, przy zawartości suchej masy w całych roślinach na poziomie od 30 do 35%.